Het houdt de gemoederen al maanden bezig: de vraag wanneer er sprake is van een arbeidsovereenkomst. Gisteren is de eerste uitspraak van 2025 gepubliceerd, waarin dit onderwerp centraal staat. De rechtbank Gelderland heeft in deze zaak nogmaals helder uiteengezet hoe de beoordeling van een arbeidsovereenkomst moet plaatsvinden.

Hoe vindt de beoordeling plaats? 
Voor de beoordeling van een overeenkomst dienen eerst de tussen partijen overeengekomen rechten en verplichtingen te worden vastgesteld (de uitlegfase). Aan de hand daarvan wordt vervolgens de overeenkomst gekwalificeerd (de kwalificatiefase), ongeacht de naam die partijen eraan hebben gegeven. Voldoet de overeenkomst aan de wettelijke definitie van een arbeidsovereenkomst dan is sprake van een arbeidsovereenkomst.

In het arrest Deliveroo (HR 24 maart 2023) heeft de Hoge Raad verduidelijkt dat de beoordeling plaatsvindt op basis van alle omstandigheden van het geval in onderling verband bezien (de holistische toets) en heeft de Hoge Raad negen gezichtspunten genoemd die daarbij betrokken kunnen worden:

1. de aard en de duur van de werkzaamheden;
2. de wijze waarop de werkzaamheden en de werktijden worden bepaald;
3. de inbedding van het werk en degene die de werkzaamheden verricht in de organisatie en bedrijfsvoering van degene voor wie de werkzaamheden worden verricht;
4. het al dan niet bestaan van de verplichting om de werkzaamheden persoonlijk uit te voeren;
5. de wijze waarop de contractuele verhouding tot stand is gekomen;
6. de wijze waarop de beloning is bepaald en hoe deze wordt uitgekeerd;
7. de hoogte van de beloning;
8. de vraag of degene die de werkzaamheden verricht een commercieel risico loopt;
9. of degene die de werkzaamheden verricht zich in het economisch verkeer als ondernemer gedraagt of kan gedragen.

Let op: deze gezichtspunten zijn niet dwingend en niet limitatief. Dat betekent dat niet één gezichtspunt bepalend is en dat ook andere factoren kunnen meespelen.

Overigens heeft de rechtbank Gelderland in deze zaak nog geen definitieve uitspraak gedaan over de vraag of er sprake is van een arbeidsovereenkomst. In plaats daarvan is aan de werkende opgedragen feiten en omstandigheden te bewijzen waaruit volgt dat sprake is van een arbeidsovereenkomst.
Pas nadat dit bewijs is geleverd, zal de rechtbank een definitieve beslissing nemen over de kwalificatie van de overeenkomst.